Verslag eenheidsinitiatief socialisten Utrecht

Op dinsdag 7 december 2021 kwamen ruim veertig socialisten uit Utrecht online bijeen. We bespraken de situatie in de SP-afdeling Utrecht en andere afdelingen in de provincie. Daarna ging het over de toekomst voor socialisten in Utrecht met als uitgangspunt een democratisch en socialistisch perspectief.

Wat is er gebeurd?

De bijeenkomst werd ingeleid door Michel Eggermont, geroyeerde SP’er, Provinciale Statenlid namens de SP en hét gezicht van de SP in Utrecht. Deze bijeenkomst is georganiseerd als vervolg op de spoed-ALV van 24 oktober, toen de landelijke SP voorbereidingen trof om de socialisten in Utrecht te splitsen. Drie vragen stonden centraal: wat is er gebeurd, wat gaan we doen, en hoe zorgen we dat er geen splitsing tussen socialisten in Utrecht ontstaat?

De gebeurtenissen sinds de ledenvergadering van 24 oktober van SP-afdeling Utrecht werden samengevat. Ruim veertig leden werden geroyeerd uit de SP vanwege vermeend lidmaatschap van ROOD of het Marxistisch Forum, organisaties die de partijraad als politieke partij had aangemerkt. Negen van die royementen vielen in de afdeling Utrecht, waaronder het royement van de gekozen lijsttrekker Floris Boudens. Dat kwam bovenop de twee leden in Utrecht die in 2020 geroyeerd waren wegens lidmaatschap van het Communistisch Platform.

De ledenvergadering van 24 oktober had uitgesproken dat leden die om bovenstaande redenen geroyeerd zouden worden, in Utrecht bij de afdeling betrokken zouden blijven, in eventuele functies waarvoor zij gekozen waren. Het afdelingsbestuur trad hierop de volgende dag af: het besluit uitvoeren zou waarschijnlijk een schorsing van het afdelingsbestuur betekenen, als zij het niet uitvoerde zou een meerderheidsbesluit van de afdeling genegeerd worden.

Het partijbestuur stelde daarop een commissie ‘van goede diensten’ aan die in Utrecht orde op zaken moest stellen. De toegang tot het ledenbestand en de mail werd het inmiddels demissionaire afdelingsbestuur ontzegd.

Het afdelingsbestuur nam de organisatie van de volgende ledenvergadering van 12 november op zich, die in het teken zou staan van de gemeenteraadsverkiezingen. De commissie wilde de organisatie echter overnemen en organiseerde een online vergadering op hetzelfde moment. De SP-leiding zette het landelijke belteam in om inactieve leden op te roepen naar de online vergadering te komen. Het zalencentrum waar het afdelingsbestuur de vergadering wilde houden werd onder druk gezet door de SP-top om de afspraak te annuleren, en het zalencentrum zwichtte.

De machtsgreep van de landelijke SP in Utrecht was dus geslaagd. Op de online vergadering had de commissie de touwtjes in handen en konden geroyeerde leden makkelijk geweerd worden. Het was duidelijk dat de commissie lak had aan de meerderheidsbesluiten van de afdeling, zoals het besluit om geroyeerden te blijven betrekken. Door leden werden verschillende ordevoorstellen ingediend, maar de commissie deelde bij monde van Paulus Jansen mee dat daarover niet gestemd zou worden, omdat hij ordevoorstellen bij de SP nooit zou hebben meegemaakt. Uiteindelijk werd de commissie bij motie gesteund door een meerderheid van de aanwezigen nadat zij duidelijk had gemaakt: het is kiezen tussen steun aan de commissie en een schorsing van de afdeling.

Andere afdelingen

De bijeenkomst vervolgde met Julia van der Burg (voormalig contactpersoon van ROOD Utrecht en lid van het afdelingsbestuur) over de ontwikkelingen elders in het land. In Zaanstad is de fractievoorzitter van de SP geroyeerd en gaat de fractie door onder de naam ‘De Socialisten’. In Rotterdam is het afdelingsbestuur door het partijbestuur geschorst en is ook een commissie ‘van goede diensten’ aangesteld omdat de afdeling weigerde om geroyeerde leden van de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen te halen. Er worden voorbereidingen getroffen om mee te doen aan de verkiezingen met een onafhankelijke lijst waarop zowel geroyeerde als niet geroyeerde SP’ers kunnen staan. In Amsterdam is een deel van het afdelingsbestuur afgetreden.

Samen met kameraden uit andere afdelingen is een statement geschreven voor een democratisch en socialistisch perspectief. Er wordt gekeken naar landelijke organisatie en communicatie tussen de verschillende lokale initiatieven.

Discussie over gebeurtenissen

Daarna volgde discussie. Er werd geïnformeerd of de geroyeerden bezig zijn met een juridische procedure om de royementen terug te draaien. De geroyeerden lieten weten eerst de interne beroepsprocedure van de SP te doorlopen, omdat dit nodig is voordat juridische stappen kunnen worden gezet. Sommigen zagen weinig heil in de juridische weg: een rechter is terughoudend in interne zaken van een politieke partij. Bovendien is het niet de rechter, maar andere SP’ers die overtuigd moeten worden.

Wat gaan we doen?

Het tweede gedeelte van de bijeenkomst stond in het teken van een toekomstperspectief voor socialisten in Utrecht. Het lijkt er op dit moment niet op dat de commissie van goede diensten de wil heeft om eenheid van socialisten voor elkaar te krijgen, en om een kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen te presenteren die gedragen wordt door de meerderheid van de actieve socialisten. Ook de dagelijkse politiek rond bijvoorbeeld het Woonprotest, Voor14 en verscheidene buurtacties moet doorgaan. De vraag was: hoe zetten we dit voort met geroyeerden en niet-geroyeerden?

Een aantal kameraden riep op tot het bouwen van een organisatie in de vorm van een vereniging met een ledenstructuur en een bestuur dat politieke activiteiten organiseert. Hierin zouden alle socialisten in Utrecht welkom zijn, dus zowel SP’ers als geroyeerde SP’ers. Sommigen vreesden voor nog meer royementen omdat de SP-top een dergelijke organisatie als politieke partij zou zien. Hierop werd gereageerd dat de SP-leiding met niets genoegen neemt: ook als we ons best doen om geen formeel lidmaatschap te hebben zal het partijbestuur mensen royeren. Dit was immers ook het geval bij Marxistisch Forum, dat geen lidmaatschapsstructuur kent.

Er was overeenstemming dat deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen geen doel op zich is, maar slechts een middel om campagne te voeren voor socialistische politieke ideeën. De insteek van deelname aan de verkiezingen moet zijn om een socialistisch geluid te laten horen, niet omdat we per se een raadszetel willen. Wel worden voorbereidingen getroffen om deelname aan de verkiezingen niet onmogelijk te maken, zoals het opzetten van een vereniging en registratie bij de gemeente. Over daadwerkelijke deelname wordt later verder gediscussieerd en besloten.

Kameraden riepen op om richting de SP geen sektarische houding te hebben: het uitgangspunt is eenheid tussen socialisten binnen en (gedwongen) buiten de SP. Het liefst dus ook met een gezamenlijke lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Over het opzetten van een landelijke partij was meer onenigheid. Een aantal kameraden betoogde dat zoiets op dit moment opportuun zou zijn. Anderen benadrukten dat op dit moment een nieuwe landelijk organisatie op hoogstens honderd tot honderdvijftig leden zou kunnen rekenen, wat voor socialisten niet genoeg is voor een partij, en dat ook gekeken moet worden naar SP-afdelingen waar het partijbestuur nog niet bezig is met het splitsen van socialisten.

Conclusie

Na een goede discussie is besloten om de coördinatie voor de volgende bijeenkomst neer te leggen bij het oude afdelingsbestuur. Om een deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen met een eenheidslijst niet onmogelijk te maken wordt een vereniging opgericht en geregistreerd bij de gemeente.

Op 12 december is er een landelijke bijeenkomst en op 21 december is de volgende bijeenkomst voor socialisten in Utrecht